Nawet tak prosta sprawa, jak wybranie organizacji pożytku publicznego (OPP), której można przekazać 1 proc. podatku przy rocznym rozliczeniu, staje się dla nas barierą nie do pokonania? Dlaczego budujemy taki mur odmowy? Dlaczego sami wykluczamy się z życia społecznego? Każdy, kto jest zatrudniony (na umowę o pracę, o dzieło czy zlecenie) albo dorabia do renty lub żyje z renty pracowniczej, socjalnej bądź pobiera świadczenie emerytalne – ma powinności podatkowe. - Wyjątek stanowią zasiłki z OPS i świadczenia pielęgnacyjne – są nieopodatkowane – powiedział nam Wojciech Piętka z Centrum Integracja w Warszawie. – Jeśli ktoś się utrzymuje tylko z nich, to nie ma odprowadzanego podatku, czyli nie ma też prawa do przekazywania 1 proc. na rzecz organizacji pożytku publicznego.


Nikt dokładnie nie policzył, ile osób z niepełnosprawnością dokonuje świadomie rocznych rozliczeń podatkowych. Jak podało Ministerstwo Finansów jesienią ub. roku, w rozliczeniach PIT za 2011 rok 43 proc. obywateli, zobowiązanych do ich złożenia, skorzystało z możliwości przekazania 1 proc. podatku. To też oznacza, że 57 proc. społeczeństwa cały swój podatek oddało do wspólnej państwowej kasy. Ile w tej grupie było osób z niepełnosprawnością?

Kto przekazuje 1 proc.?
Jadwiga Przewłocka ze Stowarzyszenia Klon/Jawor, która przeprowadziła gruntowne badania aktywności społecznej Polaków w publikacji „Zaangażowanie społeczne Polaków w roku 2010: wolontariat, filantropia, 1%”, podaje bardzo smutne dla nas podsumowanie: „Jeden procent swojego podatku przekazała organizacjom blisko połowa osób z wyższym wykształceniem i zaledwie co dziesiąta osoba z wykształceniem podstawowym. Niewielkie zainteresowanie widać też wśród emerytów – 1 proc. dla OPP przekazał tylko co piąty. Trzeba jednak pamiętać, że skorzystanie z tego mechanizmu wymaga od emerytów osobistego złożenia zeznania podatkowego, podczas gdy standardowo zeznanie podatkowe wypełnia za nich ZUS...”.
Wnioski autorki potwierdza nasze środowisko. Mieszkańcy np. domów opieki, którzy mają renty i emerytury, rezygnują ze swojego obywatelskiego prawa do przekazania 1 proc. na wybrany cel. Przyczyna jest prosta – musieliby sami się rozliczyć, a zazwyczaj nikomu w takich placówkach nie chce się przeprowadzić akcji uświadamiającej ani zaoferować prostej pomocy. Pan Tadeusz K. z DPS-u w woj. pomorskim jako jedyny spośród 124 pensjonariuszy od 2004 roku w kwietniu kupuje czekoladę i prosi księgową o pomoc przy rozliczeniu podatkowym, bo bardzo chce wpłacić kilka złotych na rzecz Integracji. Jemu podobnych pensjonariuszy rozlicza ZUS i typowy Kowalski nie musi się tym przejmować ani o niczym decydować. Bardzo podobnie bywa w rodzinach, w których często dla osoby niesprawnej i niesamodzielnej nikt nie ma czasu. Łatwo się zrzekamy tego prawa, bo chyba nie do końca rozumiemy moc drobnych sum, które zebrane mogą stanowić o sile 1 proc.


Czym jest ten 1 proc.?
Przez pierwsze lata nie rozumiałam idei i mechanizmu 1 proc. Bardzo długo docierało do mnie, że to nie są już moje pieniądze, bo i tak muszę je oddać. Jeśli nie wybiorę organizacji OPP, to ta suma nie zostanie w mojej kieszeni, tylko pójdzie do budżetu państwa, który podzieli ją na różne potrzeby: od armii po pomoc społeczną. Pomagała mi się rozliczać koleżanka, która cierpliwie i skutecznie tłumaczyła, że wartość mojego 1 proc. podatku – czy 5 zł, czy 15 zł – to pieniądze należne urzędowi skarbowemu, czyli państwowej kasie, ale że mogę nimi dysponować.
Gdy jako świadoma podatniczka mogę wyliczony 1 proc. przekazywać na wybraną organizację pożytku publicznego, to mam możliwość jej finansowego wsparcia. Wybór mam jasny: albo 1 proc. dam dla OPP, albo do urzędu skarbowego. Trzeciej możliwości nie ma. Jak przekonują działacze OPP – organizacji non profit – to jest właśnie 1 proc. demokracji bezpośredniej.

Liczy się każdy grosz
Diagnoza Stowarzyszenia Klon/Jawor potwierdza także naszą wiedzę o tym, że osoby z najniższymi dochodami najczęściej rezygnują z prawa do przekazywania 1 proc. jakiejkolwiek organizacji. Fałszywie sądzą, że ich 1 czy 2 zł niczego nie zmienią. A to błąd fundamentalny! Pomyślmy przez chwilę, jaką mamy władzę i jaką stanowimy siłę dzięki swoim złotówkom, tym marnym groszom, jak mówimy. Ale jaką możemy usypać z nich górę dobroci!


Trzy kroki do 1 proc. na Integrację
Krok 1: Zapamiętaj numer KRS Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji: 0000 102 130
Krok 2: Wypełnij w rocznym zeznaniu podatkowym odpowiednią rubrykę. W każdym rodzaju zeznania: PIT-28, PIT-36, PIT- 36L, PIT-37 lub PIT-38 wpisz nazwę: Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, numer KRS i wyliczoną kwotę 1 proc. Pieniądze przekaże urząd skarbowy na konto Integracji.
Krok 3: Do 31 sierpnia 2013 r. urząd skarbowy wpłaci na konto Integracji sumę przekazaną przez podatników.
Pamiętaj! Przekazując 1 proc. swojego podatku na Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, pomagasz osobom z niepełnosprawnością w Polsce.


1 proc. nie jest darowizną
1 proc. to jeden z przywilejów, z jakich mogą korzystać organizacje pożytku publicznego (OPP). Możliwość tę wprowadziła Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w 2003 r., a konkretne przepisy określają¬ce, kto i jak może przekazać 1 proc. podatku, znajdują się w Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
1% nie jest darowizną ani ulgą.
Istnieją dwie zasadnicze różnice między darowizną, czyli darowaniem swoich pieniędzy, a mechanizmem przekazania 1 proc. podatku na rzecz OPP:
1. Kwota 1 proc. wyliczana jest z należnego od podatnika podatku (czyli tego, co i tak musimy odprowadzić do urzędu skarbowego).
2. Sposób przekazywania: 1 proc. trafia na konto OPP za pośrednictwem urzędu skarbowego w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego przez podatnika (który w formularzu PIT – wypełniając odpowiednie rubryki – wyraził taką wolę).
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.), art. 27-27a, Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), art. 45c. űródło: „Co to jest 1%”. Poradnik w serwisie: www.ngo.pl


Coraz więcej, ale wciąż mało
W rozliczeniu PIT za rok 2011 liczba podatników, deklarujących wolę przekazania 1% należnego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego, wyniosła 11 165 578 (...). W omawianym okresie rozliczeń podatkowych za 2012 r. wzrosła liczba podatników, którzy złożyli wnioski o przekazanie 1 proc należnego podatku za 2011 r. (z 10,1 mln do 11,2 mln), (...) wzrosła też liczba organizacji, którym udzielone zostało wsparcie (z 6 533 do 6 859), a także przeciętna, średnia kwota przekazana przez jednego podatnika na rzecz tych organizacji (z 39 zł do 41 zł).
Warto może przypomnieć, że w pierwszym roku, umożliwiającym przekazywanie części swego podatku organizacjom OPP, jedynie ponad 80 tys. (0,3 proc). podatników z takiego prawa skorzystało. W roku 2004 ogółem przekazali oni kwotę w wysokości 10,4 mln zł podatku należnego państwu. W kolejnym roku uczyniło to już ponad 680 tys. podatników, a przekazana kwota wzrosła do 41,6 mln zł. Na szczęście w ostatnich latach zainteresowanie instytucją 1 proc. systematycznie i sukcesywnie wzrasta! Jak pokazują dane, znaczący przełom nastąpił w 2008 r. (w rozliczeniu za 2007 r.).